Bida 3 băng là gì?

Bida 3 băng, hay còn gọi là Billiards Carom 3-cushion, là một biến thể của trò chơi bida trong đó người chơi phải đánh bi cái (cue ball) để chạm vào bi mục tiêu (object ball) sau khi bi cái đã chạm ít nhất ba băng trước đó. Bộ bida 3 băng sẽ gồm 3 viên bi màu khác nhau:

• Ở giải đấu lâu đời nhất là UMB thường sử dụng 3 bi có màu lần lượt là: bi trắng, bi vàng và bi đỏ (tất cả đều có chấm tròn).
• Gần đây tại Hàn Quốc có phát triển một giải đấu PBA khá lớn và cũng hội tụ nhiều cơ thủ nổi tiếng thế giới như Semih Saygıner, Cho Jae-ho, Ngô Đình Nại, Nguyễn Quốc Nguyện, Dani Sánchez, Coklu, Eddy Leppens… họ sử dụng các bộ bida đa dạng tuỳ thuộc vào màu vải bàn bida (màu bàn sẽ được họ lựa chọn dựa trên màu đặc trưng của thương hiệu tài trợ giải đấu theo từng mùa). Các bộ bi của họ thường có màu: trắng – vàng – xanh đậm, trắng – vàng – đỏ và bi được trang trí sọc dài thay vì chấm tròn như bên UMB.

Cách ghi điểm bida 3 băng và một số nguyên tắc “vàng”

Dưới đây Trung 3C sẽ chia sẻ với anh em một số quy tắc cơ bản và cách thức chơi bida 3 băng cần biết.

Cách ghi điểm hợp lệ trong môn bida ba băng

Đối với anh em chơi bida phăng (gọi đúng là bida Frace) hay bida libre (bida líp) thì nói một cách dễ hiểu thì bida 3 băng có cách ghi điểm bằng cách sử dụng bi chủ để chạm vào cả 2 bi còn lại. Nhưng đối với bida 3c thì điều kiện cần thêm là bi chủ phải chạm 3 băng trước khi chạm đủ cả 2 bi còn lại.

Chi tiết hơn Trung 3C sẽ chia ra 3 trường hợp để anh em có thể ghi được 1 điểm trong môn bida 3 băng như sau. Ở đây Trung 3C sẽ chọn bi chủ là bi trắng nhé anh em (dùng bộ bi UMB trắng – vàng đỏ):

• Trường hợp 1: Cú đánh của anh em sẽ chạm vào bi vàng (hoặc đỏ) sau đó bi chủ sẽ phải chạm vào 3 băng trở lên (4, 5. 6, 7… đều được) và cuối cùng chạm vào bi đỏ (hoặc bi vàng nếu anh em chạm đỏ trước). Thì lúc này chúc mừng anh em đã ghi được 1 điểm trong môn billiards 3 băng nhé!
• Trường hợp 2: Cú đánh của anh em sẽ chạm vào băng trước khi chạm vào bi mục tiêu (vàng hoặc đỏ). Cú đánh này gọi theo người Việt Nam là cu A-băng (hoặc bê đơ) hay tiếng Anh gọi là bank-shot. Cú A-băng của anh em có thể chạm vào 1 hoặc 2 băng trước khi chạm vào bi mục tiêu đầu tiên (vàng hoặc đỏ). Sau đó bi chủ sẽ di chuyển tiếp và chạm thêm số băng cần để đủ 3 băng trở lên trước khi chạm bi còn lại (đỏ hoặc vàng). Cứ miễn tổng nhiều hơn 3 băng là anh em được tính 1 điểm nhé.
• Trường hợp 3: Cú đánh “múa”, đây là cách gọi thông dụng của anh em Việt Nam để nói về cú đánh này. Tương tự như A-băng thì cú đánh này anh em sẽ đánh bi chủ chạm vào băng trước. Điểm khác ở cú “múa” là bi chủ của anh em phải chạm nhiều hơn 3 băng trước khi chạm vào 2 bi mục tiêu vàng và đỏ. Những cú múa đối với anh em mới vào “nghề” có vẻ khó và rất đẹp mắt nhưng nếu anh em có học nút số thì việc thực hiện những cú này có vẻ sẽ dễ dàng hơn các cú đánh chạm trái đấy!

Các trường hợp phạm luật (lỗi) trong môn bida 3 băng

Giống như hầu hết các môn thể thao khác, bida 3 băng cũng có những nguyên tắc và bắt lỗi người phạm luật. Phần này anh em cũng phải cần nắm bắt thật kỹ để tránh gặp các sai lầm đáng tiếc khi thi đấu cũng như các cuộc cãi vã với anh em “đồng dâm” nhé!

1. Cả 2 chân không chạm mặt đất

Trong môn bida 3 băng khi vào thế đánh cơ thủ cần phải để ít nhất một chân chạm mặt đất. Nếu ngồi hoặc dựa vào bàn thi đấu để dơ hổng 2 chân lên sẽ bị phạm luật.

2. Đánh nhầm bi

Khi 2 đối thủ bước vào thi đấu, mỗi người sẽ chọn viên bi chủ cố định để chơi trong suốt trận đấu, hoặc là trắng hoặc là vàng. Nếu bạn cầm bi trắng nhưng đánh nhầm bi chủ là bi vàng sẽ bị tính là phạm luật. Khi chơi giao lưu với bạn bè có thể anh em tốt bụng sẽ nhắc nhở bạn về việc nhầm bi, nhưng khi thi đấu sẽ không có ai nhắc anh em đâu nên anh em cần phải tập trung nhé!

3. Đánh bi văng ra khỏi bàn

Việc sử dụng các kỹ thuật khó như retro, masse hay picke chắc hẳn sẽ anh em sẽ có thể bị gặp phải trường hợp đánh bi văng ra khỏi bàn. Lỗi này phần lớn là hoàn toàn không cố ý nhưng nó được xem là phạm luật và anh em sẽ bị mất lượt cơ đó nhé!

4. Quá thời gian cho phép của 1 lượt cơ

Trong trận đấu mỗi lượt cơ anh em sẽ được ban tổ chức cho một khoảng thời gian nhất định để suy nghĩ và quyết định ra cơ. Tuỳ vào giải đấu và điều luật của ban tổ chức thì khoảng thời gian này có thể khác nhau. Thông thường các giải đấu lớn như UMB, PBA hoặc các giải bán chuyên sẽ có khoảng thời gian là 40 giây. Anh em sẽ có 40 giây để ngó nghía, tính toán và phát cơ. Nếu ghi điểm thành công, khi cả 3 bi đều dừng hẳn thì trọng tài sẽ bấm lại thời gian 40 giây mới cho anh em tiếp tục đánh.

Do đó khi anh em suy nghĩ quá lâu hoặc vô tình quên mất thời gian và bị quá 40 giây thì bị xem là lỗi thời gian. Tuy nhiên trong một trận đấu UMB anh em sẽ được 2 lần xin thêm thời gian, tức là anh em được phép bị lố thời gian 2 lần trong một trận đấu (nhưng lố tối đa 40 giây thôi nhé, tức là được xin thêm 40 giấy đấy ae). Hết lần xin thời gian mà anh em vẫn lỗi thời gian thì sẽ bị tính là phạm luật nhé!

5. Lỗi chạm bi trên bàn

Bất kỳ phần cơ thể nào của anh em, hay cơ, hay quần áo của bạn chạm vào bi trên bàn hoặc làm thay đổi quỹ đạo của bi sẽ bị xem là phạm luật và mất lượt cơ.

6. Lỗi lùa cơ

Lỗi này thường xảy ra khi bi chủ và bi mục tiêu nằm quá sát nhau, việc đánh sai kỹ thuật có thể khiến đầu cơ của các bạn đẩy tới chạm vào bi chủ 2 lần. Đây là lỗi khá phổ biến với anh em mới chơi và nó bị xem là phạm luật anh em nhé!

Quy tắc trong bida 3 băng để xác định người chiến thắng

Ở đây Trung 3C chỉ nói đến các giải đấu chuyên nghiệp chính thức, đại diện là giải đấu UMB và các tour đấu nam của giải PBA thôi nhé anh em!

Giải bida 3 băng UMB

Cập nhật mới nhất luật chơi UMB hiện này thì ở vòng loại PPPQ và PPQ sẽ thi đấu 30 điểm đồng lượt cơ và sẽ có kết quả hoà. Đồng lượt cơ tức là khi bi trắng đủ 30 điểm trước bi vàng, thì bi vàng sẽ được xếp hình đề pa và đánh một lượt cơ nữa.

Vòng PQ sẽ đánh 35 điểm và cũng đồng lượt cơ. Tiếp đến vòng loại Q và vòng 1/16 sẽ đánh 40 điểm đồng lượt cơ.

Và từ vòng 1/8 cho đến trận chung kết các cơ thủ sẽ thi đấu 50 điểm và không đồng lượt cơ. Tức là dù bi trắng hay bi vàng cứ đủ 50 điểm trước sẽ là người chiến thắng.

Giải billiards 3 băng PBA

Trước tiên Trung 3C với nói với anh em về một điều đặc biệt ở giải đấu PBA này. Các cú đánh A-băng (bank-shot) hoặc cú “múa”, tức là chạm băng trước khi chạm bi sẽ được tính 2 điểm thay vì 1 điểm như thường lệ.

Khác với UMB đánh một trận đấu với số điểm dài 30 – 50 điểm. Thì giải đấu PBA trong một trận đấu có 3 – 9 set đấu và mỗi set đấu chỉ đánh 9 – 15 điểm. Ai thắng nhiều set hơn sẽ là người chiến thắng.

Ở giải đấu PBA tour thường sẽ đánh loại trực tiếp từ Round 128, ai thua sẽ bị loại khỏi tour ngay lập tức. Giải PBA sẽ chia ra làm 2: một cho nam và một cho nữ.

1. Giải PBA cho nam

• R128 đến R64 mỗi trận đấu sẽ có 3 – 4 set và mỗi set 15 điểm. Ai thắng 3 set trước sẽ là người chiến thắng. Nếu trường hợp tỷ số sau 4 set là 2 – 2 thì sẽ vào đánh “penalty”. Vào penalty bi sẽ được xếp lại hình đề pa chỉ định ban đầu, người thi đề pa thắng trước đó sẽ được quyền quyết định đánh cú đề pa hoặc nhường cho đối thủ. Người thứ nhất đánh hình bi đề pa ghi điểm thoải mái cho đến khi đánh hụt thì người thứ 2 sẽ tiếp tục đánh hình bi đó, ai được nhiều điểm hơn sẽ dành chiến thắng.
• Từ R32 đến tứ kết mỗi trận đấu sẽ có 3 – 5 set và mỗi set 15 điểm. Ai thắng 3 set trước sẽ là người chiến thắng (nếu set 5 xuất hiện khi tỷ số là 2 – 2 thì set 5 chỉ đánh 11 điểm).
• Trận bán kết và chung kết sẽ đánh 4 – 7 set và mỗi set 15 điểm. Ai thắng 4 set trước sẽ là người chiến thắng (nếu sét 7 xuất hiện khi tỷ số là 3 – 3 thì set 7 chỉ đánh 11 điểm).